Daar sta je dan met al je talenten, leuke vrienden, diploma’s, geweldige baan, titels, prachtige kinderen, getuigschriften, knappe man, rijk leven, mooi huis, leuk kapsel, aardige buren, … maar zojuist heeft iemand op een bepaalde manier naar je gekeken of iets pijnlijks tegen je gezegd. En terwijl je het staat te verwerken, bekruipt je het aloude gevoel: “Zie je wel, ik ben niet goed genoeg”. Dat kan gebeuren en als het sporadisch voorkomt, hoeft het niet iets ernstigs te zijn. Je kunt dan gaan kijken of het waar is wat er gezegd is, of hoe je met de feedback kunt omgaan of welke zaken je zou kunnen verbeteren, enzovoorts.
Maar als “Ik ben niet goed genoeg’ de achtergrondmuziek is van jouw leven, dan kan het zijn dat er meer aan de hand is. Het kan namelijk zijn dat je door een narcistische ouder bent opgevoed.
Nu vinden we “Narcisme’ een akelig woord. Het is een label dat we alleen opplakken bij iemand die wij in de omgang “ECHT-NIET-LEUK”- vinden. Die we een onmogelijk’ en “onaangenaam’ mens vinden. Iemand die we het liefst uit de weg gaan.
En om dát van je eigen ouder te zeggen, is natuurlijk heel wat, want dat brengt je in een spagaat.
Je houdt als kind van je ouder. Dat is een natuurlijk, biologisch gegeven. Dat is zo geprogrammeerd. Kinderen houden van hun ouders en ouders houden van hun kinderen. Zo hoort het. Maar wat als het niet (helemaal) gaat zoals “het hoort’? Wat als een ouder met de ene hand voor een kind zorgt en tegelijkertijd met de andere hand het kind beschadigt? Wat dan? Dan dien je als kind trouw te blijven, ook al ben je volwassen. Dan dien je jouw verdriet en pijn voor je te houden. Want…het is taboe om eerlijk over je ouder te zijn … en daar heb je de spagaat. Je wilt je ouder niet afvallen, want… er zijn zoveeeeeel dingen wel goed. Maar… je wilt ook erkenning voor jouw pijn. En als je erover praat, dan is één van de eerste reacties die je krijgt: “Ja, maar…jouw ouder zal het zelf ook heel moeilijk hebben gehad, blablabla…” en – hoppetee – het gaat weer niet over jou. Een begrijpelijke reactie en niet alleen gezien het taboe. Want het is goed en eerlijk om een verhaal van verschillende kanten te bekijken. Vooral als het om rechtvaardigheid gaat.
Maar als het gaat om herstel, dan is het zaak de boel uit elkaar te trekken en de aparte delen te bekijken. Want je kunt alleen die dingen herstellen waar jij vat op hebt. Je kunt de trauma’s van je ouder niet oplossen. Dat is de taak van jouw ouder. Je kunt alleen je eigen leven herstellen.
Daarom is het belangrijk om zaken scheiden:
Het eerste punt zou geen excuus mogen zijn voor het tweede punt, maar toch is dat meestal het geval. Ik had – als dochter van een narcistische ouder – ook ontzettend veel moeite om erover te praten en mezelf toe te staan om te voelen wat ik voelde…allemaal vanwege het taboe. Totdat ik me realiseerde waar het eigenlijk om gaat:
Het gaat erom dat het kind op een bepaald moment iets nodig had van vader/moeder en het niet kreeg. De reden waarom doet er totaal niet toe!!! Of het nu moedwillig was of per ongeluk of door omstandigheden…doet er voor nu niet toe. Je ervaart nu pijn om iets dat je niet gekregen heb, maar toen zo ontzettend nodig had op dat moment.
Zodra je aan het herstel begint, gaat het dus daarom: jezelf geven wat je destijds niet gekregen hebt.
Nu ben jij aan de beurt.
Nu gaat het over jóu. Jóuw pijn. Jóuw verlies. Jóuw verdriet. Jóuw boosheid. Jóuw verontwaardiging. Het onrecht dat jou is aangedaan. En dat klinkt misschien heel egoïstisch… en…dat is het ook! Want dat heb je nu even nodig. Denk maar aan wat ze in het vliegtuig tegen je zeggen:
‘Eerst het zuurstofmasker opdoen bij jezelf!… daarna pas bij je kind.’ Als je eerst voor jezelf zorgt, dan pas kun je voor een ander zorgen.
Pas wanneer je voldoende aan jezelf bent toegekomen en hersteld bent, kun je gaan kijken naar de redenen, verzachtende omstandigheden, en dergelijke. Want dat kan je dan weer helpen bij het loslaten van de verhalen en bij het vergeven van je ouder.
Het kan je helpen om een volwassen en gelijkwaardige relatie met je ouder te hebben. Als dat van beide kanten mogelijk is, natuurlijk.
Narcisme beslaat een spectrum, van narcistische trekjes aan de ene kant tot de narcistische persoonlijkheidsstoornis helemaal aan de andere kant. We kunnen onszelf dus onderzoeken in hoeverre wij ‘last’ hebben van narcisme.
Therapeutisch coachingstraject
Als ervaringsdeskundige op dit gebied, weet ik hoe het is om door het herstelproces heen te gaan. Toen ik enkele jaren geleden het boek van Dr. Karyl McBride las, had ik eindelijk bevestiging dat ik geen gekke, dwarse tiener of (jong)volwassene was. Dat het niet gek was om afstand te nemen als volwassene. Dat het soms zelfs noodzakelijk is om te kunnen herstellen. Dat was een enorme opluchting voor me.
Het WIEBGE-acroniem staat voor “Will I Ever Be Good Enough? oftewel “Zal ik ooit goed genoeg zijn?” en geeft certificeringsniveau I aan van het vijfstapsherstelmodel van Dr. Karyl McBride voor de behandeling van volwassen kinderen van narcistische ouders.
Inmiddels heb ik de training van Dr. Karyl McBride gevolgd om volwassen kinderen van narcistische ouders te begeleiden in hun herstel en ben ik WIEBGE gecertificeerd. Dus mocht je eraan toe zijn om te herstellen van je opvoeding en wil je daarin begeleid worden, bekijk dan hier het therapeutische coachingsprogramma “Zal ik ooit goed genoeg zijn’.